Đạo Mẫu là gì? Giải mã Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ

Trong suốt quá trình hơn 20 năm từ Bắc vào Nam, gặp vô số người, cũng đã nói chuyện hoặc thậm chí là tranh luận với vô số người xung quanh hai từ “Đạo Mẫu”, “Đạo Mẫu là gì?”, “Gọi Đạo Mẫu là sai mà phải là Tín ngưỡng thờ Mẫu?”,…

Trải qua nhiều năm tìm tòi các tài liệu cổ, học hỏi những người đi trước và nhờ tư vấn từ những nhà nghiên cứu về văn hóa. Ngày hôm nay trong bài viết này, trang thông tin Tứ Phủ sẽ cung cấp cho các bạn những khái niệm, kiến thức Đạo Mẫu và góc nhìn đúng đắn đa chiều về Đạo Mẫu.

Nguồn gốc và ý nghĩa cái tên Đạo Mẫu là gì

Trong xã hội Việt Nam hiện hay đang tồn tại rất nhiều những tôn giáo và tín ngưỡng khác nhau. Khi mà khoa học công nghệ ngày càng phát triển, con người ta dần dần dùng khoa học để giải thích vạn vật trên đời thì tại Việt Nam, Tín ngưỡng thờ Mẫu vẫn đang trên đà phát triển mạnh mẽ và chiếm một vị trí quan trọng trong xã hội bên cạnh các tôn giáo khác.

Lịch sử hình thành

Như bạn đã biết, hầu hết những tôn giáo và tín ngưỡng tại Việt Nam đều được du nhập từ bên ngoài, ví dụ Phật giáo từ Ấn Độ, Công giáo từ Palestine, Đạo Giáo từ Trung Quốc… Chỉ có duy nhất Đạo Mẫu là một tín ngưỡng vô cùng đặc biệt, bởi lịch sử hình thành Đạo Mẫu tại chính mảnh đất Việt Nam, bởi chính những con người Việt Nam, thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc sâu sắc.

Đạo Mẫu là danh từ chỉ Tín ngưỡng thờ Mẫu, đây là một hệ thống tín ngưỡng dân gian có nguồn gốc từ Việt Nam, thờ phụng các vị Thần Linh và Thánh Mẫu trong Đạo Mẫu và Hệ thống thần linh Tứ Phủ.

Đạo Mẫu không chỉ là một tín ngưỡng tâm linh mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa Việt Nam, bao gồm hệ thống lễ hội Đạo Mẫu, nghi lễ Hầu Đồng, hát văn… Nó thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên, cầu mong sự bình an, may mắn và thể hiện những giá trị đạo đức tốt đẹp của người Việt Nam.

Tín ngưỡng thờ Mẫu đã hình thành và tồn tại suốt mấy nghìn năm lịch sử đất nước. Ban đầu, từ thời nguyên thủy thì người Việt đã theo chế độ Mẫu hệ (người phụ nữ làm chủ) lúc ấy còn thờ các lực lượng tự nhiên rồi dần phát triển thành tôn thờ các vị thần quyền năng chủ yếu là các vị Thánh Mẫu hay Nữ Thần.

Lịch sử hình thành của Đạo Mẫu còn nhiều tranh cãi, nhưng nhiều nhà nghiên cứu cho rằng nó xuất hiện từ thời kỳ văn hóa Đông Sơn, gắn liền với tục thờ Mẫu của người Việt cổ.

Sau khoảng thời gian lịch sử đầy khói lửa để bảo vệ đất nước thì khái niệm Thánh đã được mở rộng, bao quát thêm cả những vị anh hùng trong dân tộc có công dựng nước, giữ nước, kinh bang tế thế, giúp dân cứu đời, bạn có tham khảo thêm trong các Sự tích Đạo Mẫu. Họ được người dân biết ơn, kính trọng, tôn thờ, từ đó mà được thần thánh hóa để trở thành hiện thân của các vị Thánh và hàng năm tổ chức những ngày Tiệc Tứ Phủ để ghi nhớ công ơn.

Đạo Mẫu có một hệ thống lễ nghi và giáo lý riêng biệt, thể hiện qua các nghi lễ Hầu Đồng, bài văn khấn, hát chầu văn,… Cộng đồng những người theo Đạo Mẫu ngày càng phát triển, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Với những giá trị văn hóa và lịch sử to lớn, Đạo Mẫu là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt Nam. Ngày nay, Đạo Mẫu còn là một nét văn hóa du lịch tâm linh thu hút du khách trong và ngoài nước.